Het immuunsysteem – onze bescherming tegen indringers
Van zodra het lichaam in contact komt met vreemde indringers zoals bacteriën, virussen, parasieten of schimmels, schiet het immuunsysteem in actie om ons te beschermen. Met andere woorden, vanaf het moment dat we geïnfecteerd worden, neemt dit ingenieus en slim systeem het over.
Het immuunsysteem is op ieder ogenblik druk in de weer, maar vaak merken we het pas op het ogenblik dat er een ontsteking ontstaat. Dan krijgen we koorts, of pijn, of roodheid bij een wonde.
Vernietigen, opruimen en informatie opslaan
De belangrijkste taak van dit verdedigingssysteem is om ongewenste gasten te doden, op te ruimen en – zeer belangrijk – informatie op te slaan om bij een nieuw contact met de ongenodigde gast deze sneller te kunnen verslaan. Eigenlijk kan je het immuunsysteem vergelijken met een leger waarbij talrijke soldaten paraat staan. Dit leger is opgebouwd uit drie verdedigingslijnen.
Aangeboren immuniteit:
immuniteit die je bij de geboorte meekrijgt
We krijgen een deel van ons immuunsysteem mee bij de geboorte (dit is het aspecifieke of aangeboren immuunsysteem). Hiertoe behoort oa. de eerste afweerlijn van ons leger. Dit is de fysieke barrière ofwel de buitenkant van ons lichaam en bestaat uit onze huid en slijmvliezen, maar ook plasma in het bloed, zweet, tranen en goede bacteriën in ons spijsverteringsstelsel behoren hiertoe.
Ook een deel van de tweede linie behoort tot de aangeboren immuniteit. Deze verdedigingscellen zijn voorgeprogrammeerd om een aantal kenmerken van virussen en bacteriën te herkennen en ze aan te vallen op het ogenblik dat ze het lichaam binnendringen. Sommige van deze cellen hebben een lange levensduur (zoals macrofagen) en spelen een belangrijke rol in de verworven of adaptatieve immuniteit.
Verworven immuniteit:
immuniteit met een geheugen
De lymfocyten of witte bloedcellen gaan aan de slag met de gevangen indringers en maken specifieke antistoffen aan. Op deze manier wordt er een geheugen opgebouwd waardoor ons leger beter voorbereid is bij een nieuw contact met dezelfde indringers. De gevormde antistoffen zorgen dat er bij een volgende ontmoeting met de betreffende indringer snel gereageerd kan worden. Deze B-lymfocyten behoren tot de belangrijkste soldaten in de strijd tegen infecties.
Oproep naar meer soldaten
Tijdens dit proces van ‘vechten tegen de indringer’ komen er bepaalde stoffen vrij: cytokines. Deze dienen als boodschappers om zo meer B-cellen op te roepen in de strijd. Een goed immuunsysteem reageert op het juiste ogenblik.
De derde verdedigingslinie
Wanneer de twee eerste verdedigingslijnen niet meer voldoen, zijn het de T-lymfocyten die toestromen. Zij maken deel uit van de derde verdedigingslinie van ons lichaam. Deze brengen de uiteindelijke genadeslag toe aan de ziekteverwekkers. T-lymfocyten (andere witte bloedcellen) staan onder controle van de harde hand van de thymus of schildklier. De thymus selecteert enkel de beste T-lymfocyten en keurt alle witte bloedcellen af die tegen de cellen van het lichaam zelf optreden of tegen onschuldige aanvallers zoals stof of pollen.
Het immuunsysteem versterken
Het is van belang om ons leger soldaten goed te voeden om de wintervirussen en bacteriën beter te kunnen bestrijden. Gezonde voedingskeuzes en de juiste voedingsstoffen zullen onze soldaten stimuleren, terwijl restrictieve diëten, foutieve eetgewoonten en tekorten ze net gaan verzwakken.
Selenium, zink en vitamine D hebben de laatste tijd erg veel in het nieuws gestaan. Terecht! Deze voedingsstoffen spelen op een welbepaalde manier in op de goede werking van ons immuunsysteem.