14 december 2022
Epidemioloog Luc Bonneux schreef een schitterend artikel.
Loont de moeite om je gratis aan te melden bij De Standaard
“Er is geen enkel bewijs dat we met de ‘stoelgangtest’ levens redden, schrijft Luc Bonneux. Mensen hebben geen ambtenaar nodig om te bepalen in welke richting ze moeten lopen. We zijn geen koeien: we kunnen dat zelf.”
Enkele passages uit het artikel samengevat
1% risico om aan dikkedarmkanker te overlijden
Statistisch gezien zullen 90% van de 60jarigen hun 70ste verjaardag beleven, 1% zal door dikkedarmkanker overlijden, 9% aan andere oorzaken. De screening richt zich dus tot deze groep van 1% en gebeurd door bloed op te sporen in een stoelgangstaal.
Vals positief resultaat
Belangrijk hierbij is dat ca. 4% van alle afgenomen tests een vals positief resultaat geven. Neem je deel aan de tweejaarlijkse screening tussen je 50ste en 74ste levensjaar heb 40% kans dat je resultaat ooit vals positief is. Dat cijfer staat niet in de officiële voorlichting.
We mogen aannemen dat elke positieve test stress en angst veroorzaakt. Test je positief, dan word je verder onderzocht met een coloscopie. Een coloscopie houdt een risico in. (Bij één op de vierhonderd personen treden matige tot ernstige complicaties op: darmperforaties of bloedingen, soms met dodelijke afloop).
We mogen aannemen dat elke positieve test stress en angst veroorzaakt. Test je positief, dan word je verder onderzocht met een coloscopie. Een coloscopie houdt een risico in. (Bij één op de vierhonderd personen treden matige tot ernstige complicaties op: darmperforaties of bloedingen, soms met dodelijke afloop).
Vals negatieve resultaat
Veel darmtumoren bloeden niet en worden niet opgespoord in de stoelgangtest. Cijfers over deze vals negatieve tests, zijn Luc Bonneux niet bekend. Wel drukt hij zijn bezorgdheid uit over vals negatieve deelnemers met darmklachten die mogelijks verder onderzoek uitstellen aangezien hun test negatief was.
Het doel van correcte en interpreteerbare informatie is informed consent.
Ik citeer Bonneux verder:
Overdiagnose met overbehandeling is het kruis van kankerscreening. Het met enig trompetgeschal aangekondigde resultaat, ‘veel vroege vormen met goede prognose’, is geen baat, maar een schade. Het betreft veel tumoren waarvan de deelnemer nooit last zou hebben gehad. Bij dikkedarmkankerscreening blijven cijfers over overdiagnose onduidelijk.
Luc Bonneux
Epidemioloog
Je moet zowat 500 mensen screenen om één sterfgeval aan dikke darmkanker te voorkomen. Helaas is dat geen bijzonder betrouwbare maat: het toewijzen van een enkele oorzaak van overlijden op toenemende leeftijd is onderhevig aan arbitraire keuzen. Tot nog toe heeft geen enkel screeningsonderzoek een daling van de totale sterfte of kankersterfte kunnen aantonen.
Luc Bonneux
Epidemioloog
Ik ben niet voor of tegen kankerscreening. Ik ben voor evidence based informatie: interpreteerbare informatie over de feiten. We kennen de feiten, we weten hoe die moeten worden gepresenteerd. Het doel van correcte en interpreteerbare informatie is informed consent. De deelnemer wordt goed geïnformeerd en kan een keuze tot deelname maken op basis van de eigen voorkeuren. Dat is het tegendeel van de huidige ‘Blablabla, doe de stoelgangtest’.
Luc Bonneux
Epidemioloog