Chris Blanckaert schreef voor PRO HOMEOPATHIA, de Belgische Patiëntenvereniging Homeopathie, een reeks met de titel "Een goede gezondheid begint bij goede levenshygiëne" die integraal op onze site gepubliceerd worden. Dit artikel is het twede in de reeks. Lees ook de andere artikels
Lees ook de andere artikels over goede levenshygiëne
Slaap zacht…
Het belang van een goede nachtrust? Tijdens onze slaap verwerken we de dingen waar we overdag mee te maken hadden. En ons lichaam heeft die rustperiode nodig om te herstellen, cellen en weerstand op te bouwen én energie op te doen voor de volgende dag.
Na een gezonde, ononderbroken slaap kunnen we er zowel lichamelijk als geestelijk weer tegenaan. Niet het uur waarop we gaan slapen noch het aantal uren is daarbij doorslaggevend, wel of we wakker worden met een uitgerust gevoel. Slapen, meer bepaald goed slapen, is ‘levens’-noodzakelijk.
We zijn ons hiervan bewust. Maar blijkbaar is ‘goed slapen’ toch niet zo evident. Wij Belgen slikken naar verluidt veel te veel slaappillen. Er schort dus iets aan onze slaapkwaliteit. Sommige mensen hebben moeite met inslapen, andere worden na enkele uren wakker. We hebben te maken met een slaapstoornis wanneer iemand gedurende een langere periode meer dan twee keer per week slecht slaapt en daardoor overdag ook niet goed functioneert.
Oorzaken
De uiteenlopende oorzaken van een minder goede slaapkwaliteit:
Mentaal
- Stress op het werk of thuis
- Relatieproblemen
- Zorgen om kinderen of ouders
- Traumatische gebeurtenissen
- Financiële problemen
- …
Fysiek
- Pijn of jeuk
- Verkoudheid
- Maag- en/of darmstoornissen
- Blaasproblemen
- Hormonen die uit balans zijn
- ….
Uitlokkende factoren
- Een te zware maaltijd laat op de avond
- Stimulerende middelen zoals koffie, cola, nicotine…
- Verstoring van het bioritme door ploegen-arbeid of verre reizen (jetlag)
- …
Omgevingsfactoren
- Lawaai
- Te veel licht, rommel, prikkelende factoren…
- Te weinig verluchting en/of te warme slaap-kamer
- Slechte kwaliteit van matras en/of hoofd-kussen
- …
Bij echte slaapstoornissen gaat het vaak om een combinatie van meerdere elementen. Bovendien bestaat het gevaar in een vicieuze cirkel te belanden: door slecht te slapen en moe wakker te worden ontstaan concentratieproblemen, prikkelbaarheid en minder goed functioneren. Dat leidt tot nog meer stress, angst of somberheid. De gedachtenmolen draait meer en meer toertjes… De patiënt blijft piekeren, slaapt nog slechter, raakt nog meer vermoeid enz.
Klassieke slaapmedicatie is er op gericht dit patroon te doorbreken, wat op zich positief is. Zo lang er echter niets gebeurt met de oorzaken van het slecht slapen, houdt het probleem zichzelf in stand en groeit het gevaar van verslaving aan slaapmedicatie.
De homeopathische benadering
In zijn ‘Organon der geneeskunst’ pleit Dr. Samuel Hahnemann, de grondlegger van de klassieke homeopathie, duidelijk voor een veel ruimere aanpak.
§ 4 De arts draagt tevens zorg voor de gezondheid, als hij weet waardoor deze kan worden verstoord, waardoor ziekten worden veroorzaakt en in stand gehouden en als hij deze stoorfactoren van de gezonde mens weet weg te houden (preventieve geneeskunde).
En ook de volgende paragraaf spreekt duide-lijke taal:
§5 Voor zijn geneestaak heeft de arts de volgende hulpmiddelen nodig:
a) Bij acute ziekte de gegevens van de meest waarschijnlijke aanleiding
b) Bij chronisch lijden de belangrijkste momenten uit de hele ziektegeschiedenis, om de grondoorzaak ervan op te sporen…
Vooral bij langdurig zieken zijn de volgende punten belangrijk: de lichamelijke gesteldheid voor zover na te gaan, humeur en mentaliteit, beroepsmatige bezigheden, leefwijze en gewoonten, maatschappelijke en huiselijke omstandigheden, leeftijd en seksueel functioneren enz.
Uiteraard is het ook hier de bedoeling de spiraal van slapeloosheid te doorbreken, maar dan wel door een ruim onderzoek naar de achterliggende factoren. Daarom zal de homeopaat doorheen een of meerdere consultaties proberen de diepere oorzaak/oorzaken op te sporen en deze waar nodig en mogelijk, met een aangepaste remedie behandelen.
Wanneer iemand moeilijk in slaap geraakt door het veelvuldig gebruik van stimulerende middelen zoals cafeïne of nicotine, dan kan de arts iets voorschrijven om de behoefte daaraan af te zwakken. Tegelijk zal hij of zij ook proberen te achterhalen waar die drang naar stimuli vandaan komt.
Wil een kind niet naar bed, komt het steeds weer met een smoesje naar beneden en duurt het lang voor het in slaap valt? Dan kan dit erop wijzen dat het bang is in het donker. Een aangepaste remedie zal helpen de angst te verminderen maar ook de vraag waar die angst precies vandaan komt, blijft belangrijk….
Wat kunnen we preventief doen?
Wie lijdt aan slapeloosheid of een verstoorde nachtrust kan voor een grondige aanpak van het probleem met een gerust hart aankloppen bij de homeopaat. Maar zoals ook Hahnemann terecht opmerkt in §4, is ‘voorkomen nog altijd beter dan genezen’.
Bij het overlopen van het lijstje van mogelijke oorzaken komen onmiddellijk een aantal ‘logische’ aanwijzingen naar voren om slaapproblemen te vermijden:
Sommige oorzaken zijn niet zo eenvoudig aan te pakken: stress op het werk, relatieproblemen, zorgen om ouder wordende familieleden of zieke kinderen … Toch zijn hier uitwegen te vinden. Er bestaat bijvoorbeeld een ruim aanbod aan technieken om beter met stress te leren omgaan: mindfulness, meditatie, yoga, hartcoherentie, Tai Chi of Chi Gong. Een personal coach, een dienst jobbegeleiding en, niet te vergeten, de homeopaat, ze kunnen allemaal ondersteuning bieden.
Wat kunnen we preventief doen?
Wie lijdt aan slapeloosheid of een verstoorde nachtrust kan voor een grondige aanpak van het probleem met een gerust hart aankloppen bij de homeopaat. Maar zoals ook Hahnemann terecht opmerkt in §4, is ‘voorkomen nog altijd beter dan genezen’. Zo gaan we op zoek naar datgene wat we zelf preventief kunnen doen om zo gezond mogelijk te leven.
Bij het overlopen van het lijstje van mogelijke oorzaken komen onmiddellijk een aantal ‘logische’ aanwijzingen naar voren om slaapproblemen te vermijden:
Sommige oorzaken zijn niet zo eenvoudig aan te pakken: stress op het werk, relatieproblemen, zorgen om ouder wordende familieleden of zieke kinderen … Toch zijn hier uitwegen te vinden. Er bestaat bijvoorbeeld een ruim aanbod aan technieken om beter met stress te leren omgaan: mindfulness, meditatie, yoga, hartcoherentie, Tai Chi of Chi Gong. Een personal coach, een dienst jobbegeleiding en, niet te vergeten, de homeopaat, ze kunnen allemaal ondersteuning bieden.
Andere oorzaken van slapeloosheid zijn dan weer eenvoudiger aan te pakken. Te veel licht in de slaapkamer kan verholpen worden door een rolluik of gordijnen die voldoende verduisteren. Is er te weinig zuurstof in de kamer? Zet een raam op een kier en zorg ervoor dat de kamer overdag goed verlucht wordt… ’s Avonds kiezen voor een licht verteerbare maaltijd voorkomt een opspelende maag en een kopje rustgevende kamillethee helpt beter dan een glas ijskoude cola. Op zich allemaal geen wereldschokkende zaken of aartsmoeilijke opdrachten, ook al is het niet zo eenvoudig er altijd echt bewust mee om te gaan. Maar iets dat de moeite waard is, is ook veel moeite waard.
Een vaak vergeten hulpmiddel
Nog een heel andere tip meegeven… misschien een goed voornemen voor het nieuwe jaar. Ga je verhuizen, ben je van plan bepaalde kamers op te frissen of opnieuw in te richten? Dan kan het volgende helpen je slaapkwaliteit te verbeteren: Kies de juiste kleur!
Hoewel mensen het meestal eens zijn over de grote basisprincipes van de kleurenleer, bestaan er uiteenlopende theorieën over welke kleur het best geschikt is voor welke ruimte. Sommige kleuren hebben een spirituele of liturgische betekenis (zwart of wit als kleur van rouw), andere interpretaties worden overgeleverd via volksgeloof of vanuit een zekere natuurwijsheid (rood staat voor liefde maar vaak ook voor gevaar… sommige aantrekkelijke rode bessen kunnen dodelijk zijn en in de dierenwereld wijzen rode lichaamsdelen vaak op agressie en dominantie).
Recent onderzoek o.a. in Engeland heeft uitgewezen dat kleuren wel degelijk ook onze slaap beïnvloeden. Kalme, rustgevende kleuren zoals blauw, groen en geel scoren zeer hoog wat nachtrust betreft en ook zachte natuurtinten (oker bijvoorbeeld) doen graag mee. Grijs en oudroze hebben de naam depressies in de hand te werken: absoluut geen aanraders dus. Donkere kleuren (zwart, donker bruin,…) doen het veel minder goed net als bijvoorbeeld rood dat veel te stimulerend is (vandaar de traditie om in restaurants rode bekleding te gebruiken voor stoelen, gordijnen …) En paars, dat is dan weer een ander verhaal. Ook dat is een opwekkende kleur die bovendien de creativiteit bevordert. In een slaapkamer zal deze kleur de
nachtrust niet echt ten goede komen maar wel de seksuele activiteit bevorderen…
Wie op een eenvoudige manier z’n nachtrust wil verbeteren kiest dus best voor blauw in de slaapkamer … en dat hoeft echt geen baby-blauw te zijn. Bij twijfel, schilder een groot blad in de gekozen kleur en hang het enkele dagen op te hangen in de kamer. Zo ‘voel’ je of de kleur ‘goed zit’.
Een frisse kamer, mooi ingericht, netjes opgeruimd, voldoende verlucht én in een juiste kleur… Mmmm slaap lekker!
Lees ook de andere artikels over goede levenshygiëne