Lees ook het artikel over arnica,
"Niet voor elke klacht hebben we een arts nodig". Natuurlijk zijn er heel wat dingen die we zelf kunnen doen en in sommige gevallen, in eerste hulp-situaties, kan ons handelen zelfs levensreddend zijn. Aan de andere kant schuilt er ook veel waarheid in de uitspraak dat men beter niets kan doen dan iets waarvan men niet weet of het goed is.
Op deze plaats zullen we proberen aan te geven wanneer we wat kunnen doen.
Deel 3
Ruta Graveolens (wijnruit)
Er zijn gevallen van vallen, verstuiken, waarbij Arnica niet het eerst aangewezen middel is of waarbij Arnica door een ander middel moet worden gevolgd.
Wij moeten hieraan denken bij letsels van gewrichtsbanden, pezen en het beenvlies. Ruta is in zo’n geval het middel dat eerst of na Arnica dient te worden gegeven. Denk bijvoorbeeld aan een trap tegen het scheenbeen, zoals bij voetbal nogals eens gebeurt. Ruta is het aangewezen middel bij een strak en stijf gevoel, dat verbetert door beweging en massage. Zoals Arnica helpt bij overmatige inspanning van de spieren, zo is Ruta een zeer goed middel bij pijnlijke en vermoeide ogen en wazig zien na overmatige inspanning van de ogen door veel te lezen of nachtelijk autoreizen.
Symphytum officinale (smeerwortel)
Symphytum oftewel de smeerwortel, werkt nog sterker op botten en beenvlies.
Het bevordert de genezing van botbreuken en is vooral aangewezen in gevallen van gecompliceerde botbreuken die slecht genezen doordat het bot geïnfecteerd is geraakt door contact met bijvoorbeeld straatvuil.
Rhux toxicodendron (giftige sumak)
Een derde middel bij verrekkingen en verstuikingen is Rhus toxicodendron, de giftige sumak. Bij arnica zagen we dat elke beweging en aanraking een verergering van de pijn geeft.
Rhus toxicodendron is juist aangewezen indien er een verbetering van de klachten (pijn, stijfheid) optreedt bij beweging, terwijl juist de eerste beweging vanuit rust erg pijnlijk is. De pijn verbetert sterk door warmte en verergert sterk door koude.
Bryonia alba (heggerank)
Het aanvullend middel van Rhus toxicodendron is Bryonia, de witte heggerank.
Het heeft een zeer uitgebreid verwerkingsgebied en kan een diepgaand effect geven bij chronische kwalen. Bij verstuikingen en andere spier- en gewrichtsletsels is het aangewezen indien de pijn verergert door iedere beweging, maar in tegenstelling tot Arnica verbetert door druk.
Zo kwam er eens een man bij mij met een zeer pijnlijke arm en schouder door een val. Iedere beweging deed hem pijn. Hij wilde liever niet dat ik hem onderzocht. Arnica hielp niet en ook spontane verbetering bleef uit. Op röntgenfoto’s waren er geen afwijkingen te zien.
Tenslotte ontdekte ik welk middel hij nodig had. Ik liet hem bewegen terwijl ik met mijn hand stevig op de meest pijnlijke plaats drukte. Dit gaf verlichting. Bryonia gaf een snelle en complete genezing.
Ledum pallustre (moerasrozemarijn)
Nog een middel dat soms de werking van Arnica kan aanvullen: Ledum, de moerasrozemarijn. Het komt nog al eens voor, dat grote bloeduitstortingen maar langzaam willen wegtrekken, ook na herhaalde toepassing van Arnica. In zo’n geval is Ledum het eerst aangewezen middel.
De pijn verbetert door koude (koud water), terwijl de pijnlijke plek juist koud aanvoelt. Zo’n geval waarbij Ledum nodig kan zijn is een “blauw oog”. De belangrijkste werking van Ledum is bij de genezing van verwondingen door scherpe voorwerpen.
Ledum, Bellis perennis, Hamamelis
U zult zich wellicht afvragen wat deze drie planten met elkaar gemeen hebben. Welnu, ze zijn met elkaar verbonden door hun sterke verwantschap met Arnica.
Ledum
is een wonderlijke plant met een zeer uitgebreide geneeskrachtige werking. Wij zullen hier de mogelijkheden bespreken van dit geneesmiddel bij eerste-hulp-situaties.
De pijn waarvoor Ledum het aangewezen middel is, lijkt veel op de pijn die bij Arnica staat beschreven: de gekneusde, beurse pijn, meestal ten gevolge van een verwonding met een scherp voorwerp, een beet of een insektesteek. Vooral de diepe, scherpe verwonding met een vuil voorwerp vraagt om Ledum.
Deze wonden laten zich vaak niet ernstig aanzien, maar in de diepte kunnen belangrijke structuren (bloedvaten, pezen en zenuwen) beschadigd zijn. Vooral bij de hand en dan met name bij de palm van de hand kan dit nare gevolgen hebben, ook door het gevaar van infectie. Eén van de infecties waarvoor ook bij kleine wonden gevreesd wordt is tetanus. Een goede reiniging en verzorging van de wonde is daarom een eerste vereiste. Het spreekt voor zich dat U in ernstige of twijfelgevallen deskundige hulp moet zoeken bij de huisarts of eerste-hulppost. Ledum kan meehelpen om tetanus te voorkomen en is daarom onmisbaar bij reizen in afgelegen streken waar geen tetanusinjecties voorhanden zijn.
Bij de beet van een dier (of een mens!) is de kans op infectie groot. Behalve een wond veroorzaakt een beet altijd kneuzing van het weefsel. Ledum werkt aan twee kanten tegelijk: het helpt de kneuzing te genezen én het stimuleert de afweer van het lichaam om een infectie het hoofd te bieden. Ook Arnica heeft deze beide werkingen, maar bij Arnica ligt het accent op de kneuzing, terwijl Ledum meer werkt op de infectie die bij de verwonding kan optreden.
Kenmerkende verschijnselen die passen bij Ledum zijn: pijnen die van beneden naar boven trekken (bijvoorbeeld van de voet naar de knie); de pijn verbetert door koude (koude afwassingen of omslagen) en verergert door warmte. De pijnlijke plek zelf echter voelt koud aan!
Deze karakteristieke kenmerken zijn vaak doorslaggevend voor het maken van de juiste geneesmiddelkeuze.
Tenslotte nog enkele andere aanwijzingen voor gebruik: blauwe plekken die ook na weken nog niet verdwijnen of maar zeer langzaam verkleuren, insektebeten, kwallebeten of aanraking van bepaalde giftige planten, zoals de Bereklauw.
Ook andere middelen kunnen hierbij passen. De verschijnselen van de patiënt moeten overeenkomen met het “beeld” van het geneesmiddel.
Een voorbeeld:
Er kwam een man van middelbare leeftijd bij mij met pijn in de rechter hand en elleboog. De pijn bestond al zo’n twee weken. Bij navraag bleek hij een week daarvoor gebeten te zijn door een hond. De pijn was begonnen in zijn hand en wat later was de pijn in de elleboog erbij gekomen.
Bij onderzoek voelde zijn hand en elleboog koud aan. Hij vertelde dat de pijn verminderde als hij zijn handen met koud water waste. Na enkele doses Ledum was de pijn verdwenen.
Bellis perennis (madeliefje)
Dit is ook een geneeskrachtige plant die toegepast kan worden bij kneuzingen. Vooral bij diepe kneuzingen, zoals kneuzing van buik- of bekkenorganen door een ongeval. Ook bij een buikoperatie raken de organen min of meer gekneusd. De chirurg moet immers ruimte maken voor zijn handen en instrumenten.
Bellis Perennis heeft als belangrijkste karakteristieken: aanraking van de gekneusde plek is zeer pijknlijk (zoals bij Arnica) en zowel warmte als koude verergeren de pijn. Bij Ledum en Arnica verbetert de pijn door koude, terwijl bij Ledum de pijn duidelijk verslechtert door warmte (sterker dan bij Bellis Perennis). Ook kan Bellis Perennis, net als Arnica en Ruta, gebruikt worden bij een zeer pijnlijke verstuiking van de pols of enkel, vooral als de pijn erger wordt door warmte en koude.
Bellis Perennis is één van de belangrijkste geneesmiddelen die passen bij iemand die last heeft van koude dranken of koud voedsel terwijl hij verhit was door zon of inspanning.
Tenslotte behoren ook allerlei klachten ten gevolge van koude wind tot de werkingssfeer van dit geneesmiddel.
HAMAMELIS VIRGINICA (toverhazelaar)
Dit laatste medicament in deze reeks rondom Arnica is bij velen bekend, maar waarschijnlijk niet vanwege zijn verwantschap met Arnica. De pijn waarbij Hamamelis past, is de gekneusde pijn, zeer pijnlijk, zoals bij Bellis Perennis en Arnica. Het heeft vooral effect op de aderen en met name op de wand van de aderen.
Wonden die niet hevig, maar wel gestaag blijven bloeden - vaak in gestuwde lichaamsdelen zoals bij aambeien en spataderen- vragen om Hamamelis. Het werkt meestal ook bij neusbloedingen waarbij het bloed blijft komen, alsof het niet wil stoppen. Hamamelis helpt vaak snel bij flink bloedende aambeien die bovendien zeer pijnlijk zijn.
Natuurlijk is het belangrijk om naar de oorzaak van de kwaal te zoeken, maar voor het moment van de bloeding, die haast niet te stoppen lijkt, kan de toverhazelaar goede diensten bewijzen. In zo’n geval raad ik aan om Hamamelis D4 of D6 te gebruiken, zo nodig elk kwartier vijf druppels totdat het bloeden stopt.
Een laatste belangrijke indicatie voor Hamamelis is de geïnfecteerde wond. Elk “gekneusd” weefsel dat ontstoken raakt, vraagt om Arnica of Hamamelis. In dit opzicht staan deze twee geneeskrachtige planten zeer dicht bij elkaar. Ieder die zich professioneel met homeopathie bezighoudt, kan ik aanraden om deze twee geneesmiddelen, Arnica en Hamamelis, nog eens naast elkaar te bestuderen.