Homeopathische Remedies | Pulsatilla
Ingrid Hardy / Dr. Patrick Rogiers
Pulsatilla, ook Anemone Pratensis, Wildemanskruid of Windflower genoemd, is de windhaan onder de homeopathische remedies.
De plant heet eigenlijk Pulsatilla Nigricans doch is in de homeopathie kortweg bekend als Pulsatilla. Ze behoort tot de familie van de Ranunculaceae, zoals bv. de ons beter bekende boterbloem.
Pulsatilla bloeit tweemaal per jaar, in mei en in augustus of september. De bladeren zijn bekleed met zachte haartjes. De bloemen zijn zesbladig, klokvormig en violet van kleur. In het centrum van de bloem zitten goudkleurige meeldraden. Ze groeit onder andere in Scandinavië, Duitsland en in sommige delen van Frankrijk, Rusland en Turkije. De plant groet meestal in het hooggebergte in harde klimatologische omstandigheden, steeds getergd door de wind.
Vandaar de naam Pulsatilla, van “pulso” wat betekent: constant geslagen door de wind.
Het was onder impuls van eeen zekere Baron Störk dat de plant geklasseerd werd onder de geneeskrachtige kruiden. Hij zag in dat deze remedie zeer nuttig kon zijn bij genezing van chronische ziekten en vooral van oogziekten. De Baron zelf, die twee jaar lang leed aan een ernstige oogkwaal paste het middel met succes op zichzelf toe en zijn bevindingen werden later bevestigd bij vele andere patiënten met dezelfde kwaal. De genezende kwaliteit van de plant (die in haar geheel gebruikt wordt bij de homeopathische bereiding) wordt toegeschreven aan een soort olie, die overgaat in kristalvorm wanneer ze gedestilleerd wordt. Men bekomt dan Anemonine, een speciaal zuur, ook Anemoonzuur genoemd.
Algemeen Beeld
In de loop van de jaren is Pulsatilla hoofdzakelijk met vrouwen geassocieerd. Dit hoeft uiteraard niet zo te zijn. Er zijn ook Pulsatilla-mannen. Maar om het gemakkelijk te houden zullen we verder in de tekst Pulsatilla als vrouwelijk beschrijven.
Kenmerkend is een vriendelijk en toegeeflijk karakter, ze kan snel wenen (ook tijdens de consultatie terwijl ze haar klachten vertelt), is wisselvallig, besluiteloos en/of tegenstrijdig, doch ook nauwgezet. Ze heeft behoefte aan de steun van mensen rondom zich en laat zich gemakkelijk domineren of beïnvloeden (goedgelovig). Ze kan niet alleen zijn en heeft zeer sterke behoefte aan affectie en kan erg jaloers zijn. De Pulsatilla-vrouw vraagt aan haar man “hou je nog van me? Zeg me dat je van me houdt...” Soms zoekt ze troost in het gebed. Ze heeft het idee alleen te zijn op de wereld of heeft schrik om krankzinnig te worden. Verdriet wordt meestal in stilte gedragen. Zij verdraagt geen agressiviteit of wreedheden. Niettegenstaande ze kouwelijk is voelt ze zich steeds beter in de buitenlucht en verdraagt niet de beslotenheid van een gesloten ruimte. Zij heeft angst in het donker en voor spoken, heeft behoefte aan medeleven en troost. Het angstgevoel komt uit de maagstreek, soms gepaard gaande met tandengeklapper, hartkloppingen en warmteop-wellingen. Soms is er ook een ziekelijke angst voor de andere sekse aanwezig en meent ze dat geslachtsgemeenschap zondig is, of heeft ze een afkeer om te trouwen. De klachten verergeren door psychische inspanningen en door warmte.
Het meest typische kenmerk is de wisselvalligheid (vandaar windflower); zowel de psychische als de fysieke symptomen verspringen en wisselen als de wind. Wenen wisselt af met lachen, elke stoelgang ziet er anders uit.. enz. Diarree kan optreden na schrik.
Zij kan echter ook andere karaktertrekken vertonen zoals snel op haar tenen getrapt zijn, achterdocht en prikkelbaarheid. Ze verdraagt geen negatieve kritiek. Dogmatisme of relligieus fanatisme komen ook nogal eens voor. Sommigen beschouwen seks als zondig, andere hebben hoge seksuele behoeftes. Zoals vele andere remedies kan Pulsatilla verschillende “gezichten“ hebben, wat het voor de homeopaat dus extra moeilijk maakt in zijn speurtocht naar het juiste middel.
Ook de lichamelijke verschijnselen wisselen voortdurend van aard en plaats (zie hoofdstuk over de fysieke kenmerken). Meestal heeft de patiënt geen dorst, kan humeurig zijn en rillerig.
“Het meest typische kenmerk is de wisselvalligheid (vandaar windflower) zowel de psychische als de fysieke symptomen verspringen en wisselen als de wind. ”
“Het Pulsatillatype is soms zeer moeilijk herkenbaar”
Het middel beïnvloedt vooral de psyche, de aderen, de slijmvliezen en de ademhalingsorganen. Volgens de bekende Griekse homeopaat Vithoulkas is het Pulsatillatype soms zeer moeilijk herkenbaar. Men moet als homeopaat zeer voorzichtig zijn geen vragen te stellen die een bepaald antwoord uitlokken omdat deze mensen zichzelf aanpassen aan wat de anderen van hen verlangen.
Pulsatillakinderen worden graag rustig rondgedragen, klampen zich vast aan de moeder, zijn kwetsbaar tegenover andere kinderen en komen graag bij de ouders in bed liggen.
Modaliteiten
Modaliteiten zijn uitwendige invloeden die een positieve of een negatieve invloed hebben op de klachten.
De Pulsatilla patiënt verbetert door buitenlucht, door uitwendige druk, door beweging, door troost of door een flinke huilbui, door te liggen op de pijnlijke kant, door het hoofd hoger te leggen, door koude applicaties.
Verslechtering treedt op in een warme kamer, door de zon, in de avonduren (schemering), door rust na het eten (vooral van vet voedsel, varkensvlees, boter, eieren, warm eten of drinken, fruit). Ze hebben afkeer van vet, varkensvlees of vlees in het algemeen, warme dranken en warm voedsel en fruit. Opgeblazen buik en darmrommelingen kunnen hiermee gepaard gaan. Het dragen van flanellen of wollen kleding kan jeuk of huiderupties veroorzaken. Ze verdraagt niet veel kleding, zelfs niet in koud weer. Ze lust koude dranken, ijsjes, koud voedsel, zoet, boter, slagroom, bier, zure haring en limonade.
Fysieke klachten en kenmerken
Zoals hoger reeds vermeld, is Pulsatilla vooral gevoelig voor aandoeningen van de aderen, de slijmvliezen, da ademhalingsorganen de ogen en de oren.
In het algemeen kan gesteld worden dat pijnen plots opkomen en even snel weer verdwijnen, soms van de ene kant naar de andere verspringen en dat pijn steeeds gepaard gaat met kouwelijkheid. Ze ka het gevoel hebben dat er water over der rug loopt. De pijnen verbeteren met koude applicaties, bij bewegingen uitwendige druk.
“In het algemeen kan gesteld worden dat pijnen plots opkomen en even snel weer verdwijnen.”
Hoofdpijn (soms éénzijdig) localiseert zich meestal in het voorhoofd en boven de ogen. Dit kunnen stekende pijnen zijn die zich verplaatsen. Een plethorisch (rood) gelaat is er frequent door de gevoeligheid voor bloedsomloopstoornissen. Deze eerste gezondheidsstoornissen treden meestal op in de pubertijd, wanneer de menstruatie nog niet geregeld verschijnt of nog ontbreekt. Acné komt ook voor. Expectoraties bij infecties, zoals bij oren (met uitwendig rood oor) of ogen, kunnen geel-groen zijn en slijmerig doch niet branderig. Pulsatilla moet vooral hoesten bij liggen, van zodra het bed warm wordt. Deze remedie wordt ook gebruikt bij oogaandoeningen na infectie van mazelen.
“Pulsatilla is zeer gevoelig voor aandoeningen van het nerveuze systeem”
De Pulsatillapatiënt is zeer gevoelig voor aandoeningen van het nerveuze systeem, wat meestal resulteert in spataderen op diverse plaatsen. Soms zijn er neusbloedingen, doch het bloed stroomt langzaam en gutst er niet uit. Het bloed stolt gemakkelijk, en aandoeningen van aderen en spataderen zijn frequent. Soms is er bloedarmoede. Hartkloppingen bij liggen op linker zij.
Een algemeen zwaar en voos gevoel kan zich voordoen in handen, voeten of in pijnlijke delen. Reumatische pijnen komen ook frequent voor, evenals tandpijn en blaasaandoeningen.
Pulsatilla heeft ook al veel diensten bewezen bij menstruatie en zwangerschaps- of bevallingsproblemen. Meestal is er geringe zogvorming. De menses zijn niet overvloedig, de cyclus is nogal eens kort. bij een korte cyclusduur moet Pulsatilla steeds in overweging genomen worden.
Hoe de patiënt slaapt en wat hij droomt kan een belangrijke aanduiding zijn om het juiste middel te vinden. Pulsatilla is 's avonds helder wakker en heeft een rusteloze slaap. Slaapt met de handen boven het hoofd of met de handen op de buik en opgetrokken benen. Zij dromen bijvoorbeeld van zwarte dieren of van dieren die bijten (o.a. over katten). Slapeloosheid doordat ze telkens opnieuw hetzelfde liedje horen in hun gedachten. De Pulsatillapatiënt kan ziek worden door misbruik van kamille, kinine, ijzer- of kwikpreparaten of thee.
Bibliografie
- "Materia Medica van Boericke en Phatak, aangevuld met gegevens van Clarke", samengesteld en vertaald door Frans Vermeulen
- "The Flora Homeopathica" door Edward Hamilton (Jain Publishers, India)
- "Clinical Materia Medica" door E.A. Farrington (Jain Publishers, India)
- "Practical Materia medica for the consulting room " door Dr. Tinus Smits
- "Desktop Guide to Keynotes and Confirmatory Symptoms" van Roger Morrison
- "Materia Medica" van J.T. Kent
- "Essenties" van G. Vithoulkas
HB 31/96 - 15