Op 20 maart 2020 had ik voor mijn tweewekelijks edito de titel “Stop de massahysterie” gekozen. Ironisch genoeg was de reactie alles behalve kalm: “Hoe durf je?” “Ben je nu ook al viroloog misschien?” “Schoenmaker blijf bij je leest” “Idioot”. “Betweter”. “Fantast”.
Het is opvallend hoe weinig mensen nog redelijk kunnen omgaan met elkaar, eens de angst erin zit. Het enige wat ik nochtans gedaan had, in dat edito, was erop te wijzen dat het niet is omdat “Sars-Cov-2” (de zogezegde oorzaak) in een staal voorkomt van mensen die ook moeilijkheden aan de luchtwegen (het zogezegde gevolg) ervaren, dat het daarom bewezen is dat het ene het andere veroorzaakt. Dat is interpretatie, en interpretatie is filosofie.
Eén van de basisinzichten uit de filosofie namelijk, en iets dat we eigenlijk al weten sinds Hume (1711 – 1776) is dat correlatie geen causaliteit is.
Correlatie of causaliteit?
Zo bestaat er een grafiek die uitdrukt hoeveel mensen van 1999 tot 2009 verdronken zijn in een zwembad, afgezet tegen het aantal films waarin Nicolas Cage meedoet. De match is verbluffend: wanneer in de grafiek Cage meer op het witte doek komt, dan zie je dat precies ook in dat jaar het aantal zwembadverdrinkingen stijgt.
Hoe meer Cage meer op het witte doek komt, hoe hoger het aantal verdrinkingen in zwembaden.
Correlatie? Zeker. Causaliteit? Nou: kom maar eens met een verklaring over hoe het verschijnen van Cage leidt tot meer verdrinkingen. Het kan alvast inspireren tot komische interpretaties, en inderdaad: de meeste misverstanden, ook in het dagelijkse leven, zijn gebaseerd op het trekken van conclusies over causaliteit wanneer er enkel correlatie was. Het is niet omdat een man poeder strooit tegen olifanten bv., en er dan geen verschijnen, dat het daarom ook goed poeder is.
Om u maar te zeggen: de moderne wetenschap is arrogant, en u moet zich nooit laten intimideren door arrogantie. Indien we het argument zouden doortrekken dat ik geen viroloog ben, en ik alleen al om die reden moet zwijgen, dan zou ik eigenlijk ook geen brood mogen bakken, want ik ben geen bakker. De vraag is dus waar dat soort denken eindigt. Of is virologie een onderwerp dat heilig is misschien, en waar geen lastige vragen over mogen gesteld worden?
Wat te denken van die PCR-test, bijvoorbeeld, die maar test voor twéé genen in een virus dat naar schatting 30 000 basenparen bevat? Is dat een representatieve test, zeker als je weet dat de onderzochte genen niet eens specifiek zijn voor het Coronavirus, maar in nog heel veel andere virussen voorkomen? Ik stel de vraag maar. Is het niet mogelijk dat héél veel van de ogenschijnlijke pandemie terug te voeren is op een epidemie … van de test?
Het debat is dus zeker nog niet afgerond, maar wat opvalt is dat de politiek en de media – bij monde van haar “experten”– doen alsof dat wel zo is. Nou, neem me niet kwalijk, maar gegeven de macro-economische toestand vind ik dat net een beetje té verdacht. Wat zouden de banken gedaan hebben mocht er géén “virus” langs zijn gekomen? Ik zal u het antwoord geven: ronduit failliet gegaan zijn. Vandaag draaien de geldpersen weer overuren: dáár is het hem om te doen.
Brecht Arnaert