Dossier | Immuniteit en vaccinaties
Reeks Immuunsysteem | Deel 3
Vier vormen van immuniteit
Natuurlijke actieve immuniteit
Een stof, die ons immuunsysteem aanzet tot respons, noemen we een antigeen. Contact met antigenen kan op een natuurlijke manier plaatsvinden. Een bacterie die ons infecteert heeft antigene werking en zet het immuunsysteem aan tot vorming van antistoffen (humorale afweer) en immuunactieve cellen (cellulaire afweer). Dit leidt tot immuniteit omdat geheugencellen de informatie bewaren om later meteen te kunnen reageren: we zijn ‘immuun’
geworden. Deze vorm noemen we natuurlijke actieve immuniteit. ‘Actief’ omdat we zelf de antistoffen vormen en ‘natuurlijk’ omdat het antigeen een
natuurlijke stof is, in dit voorbeeld een bacterie.
Natuurlijke ‘passieve’ afweer.
Wanneer we de antistoffen van onze moeder krijgen via de moederkoek (placenta) in de baarmoeder of later via de moedermelk, zijn we ook
op een natuurlijke manier beschermd. We maken dan niet zelf onze antistoffen. Daarom spreken we van natuurlijke ‘passieve’ afweer.
Lees alle artikels van deze reeks
Kunstmatige actieve immuniteit
Nu kunnen we de natuur ook foppen door op een onnatuurlijke manier stoffen in ons lichaam te brengen om de immuun respons op te wekken. Deze
truc heet vaccineren. We spuiten in het lichaam verzwakte of dode bacteriën of virussen in en dwingen zo ons lichaam om antistoffen te maken zonder
dat er een natuurlijke ziekte in het spel is. Dit is kunstmatige actieve immuniteit.
Kunstmatige passieve immuniteit
Als vierde mogelijkheid kunnen we in een laboratorium antistoffen maken en die inspuiten bij iemand die besmet is. Dit wordt bijvoorbeeld gedaan
wanneer iemand in een gezin hepatitis heeft. De gezinsleden krijgen dan antistoffen ingespoten (hepatitis antiserum) waardoor ze beschermd zijn
tegen deze hepatitis (leverontsteking). Dit is kunstmatige passieve immuniteit.
Paradox
Gevaccineerd worden is voor ons lichaam absoluut niet hetzelfde als een ziekte doormaken. Wanneer we ziek worden door een natuurlijke infectie vormen we natuurlijke afweer, maar we worden ook ziek. Ons lichaam doet daarbij veel meer dan alleen antistoffen aanmaken. Het zou wel eens kunnen zijn dat dit “meer” iets is wat de wetenschap tot nu toe niet begrijpt en dat het “meer” ons nu juist beschermt tegen de ontwikkeling van latere gevolgen en chronische ziekten. Dit zou inhouden dat het doormaken van acute ziekten ons beschermt tegen het ontstaan van chronische ziekten. De toename van chronische ziekten in onze cultuur is een gevolg van het onderdrukken en voorkomen van acute ziekten. Dit leidt tot de paradox dat we acute (kinder)ziekten moeten toelaten om chronische ziekten te voorkomen.
Klassieke kinderziekten zoals mazelen, bof en rode hond blijken meisjes te beschermen tegen eierstokkanker. Sommige kinderziekten zijn dus eerder een zegen dan een gesel. Het doormaken van de ziekte is ook de enige manier om levenslang beschermd te blijven. Na vaccinatie dalen de antistoffen van jaar tot jaar met als gevolg dat je als volwassene opnieuw vatbaar wordt voor de ziekte en deze doormaakt met ernstigere nevenwerkingen dan op kinderleeftijd.
Lees de volgende artikel van deze reeks