LTH Luc Uyttenhove
Pediatrische tandheelkunde en homeopatie
Een homeopathische benaderingswijze van tandproblemen bij jonge kinderen is van onschatbare waarde.
Het doorbreken van de melktanden moet normaal tamelijk rimpelloos gebeuren, maar vaak gaat het toch gepaard met problemen zoals koorts, diarree, wenen etc. Een goede observatie van het gedrag van het kind en enkele uiterlijke kenmerken en concomitanten kunnen snel tot de keuze van het middel leiden, maar geeft ons ook een belangrijke aanwijzing i.v.m. het reactiepatroon en -vermogen van het kind voor de eventuele verdere begeleiding ervan. Ook het tijdstip van doorbraak (te vroeg of te laat) is een belangrijke indicatie voor de (latere) behandeling.
Mond- en neusademhaling
De verdere ontwikkeling van de mond en de beet is in grote mate ook afhankelijk van de ontwikkeling van de omgevende weefsels. De neusademhaling en het slikpatroon zijn van cruciaal belang voor de ontwikkeling van de grootte en vorm van de beide kaakhelften met een stabiele normale occlusie (beet) als gevolg. De neusademhaling zorgt ervoor dat de sinussen van de bovenkaak, die oorspronkelijk slechts de grootte van een erwt hebben, groter worden door de luchtcirculatie erin en zo de bovenkaak haar normale omvang geeft.
Chronische zwelling van het slijmvlies van de bovenste luchtwegen geeft aanleiding tot mondademhaling en zodus een te smalle onderontwikkelde bovenkaak met plaatsgebrek voor de tanden en een te grote voorbeet. Deze mondademhaling geeft ook aanleiding tot interpositie van de tong bij het slikken (doordat de fronttanden geen contact maken) zodat het infantiel slikpatroon van de baby zonder tanden blijft bestaan en er een open beet ontstaat. Dit heeft dan ook nog tot gevolg dat de onderkaak zich onvoldoende ontwikkelt door een gebrek aan druk van de tong bij het slikken met nog een vergroting van de voorbeet.
Een verder gevolg van onvoldoende neusademhaling is een ontwikkeling van de bovenlip en de neus (wipneusje) en een te grote uitdroging van de mond vooral 's nachts. In een droge mond is de bescherming tegen cariës sterk gereduceerd.
Dit alles om aan te geven hoe belangrijk het is om de neusademhaling te vrijwaren en chronische inflammatie (allergisch, infectieus) van de bovenste luchtwegen constitutioneel te behandelen door een homeopathisch arts. Het is trouwens een vicieuze cirkel: onvoldoende luchtcirculatie maakt het slijmvlies meer vatbaar voor inflammatie en zwelling wat op zich ook de neusademhaling nog bemoeilijkt.
Orthodontische en chirurgische behandeling op latere leeftijd kan deze problemen verhelpen maar deze ingrepen zijn traumatisch en artificieel en kunnen, indien onvoldoende doordacht, zelfs aanleiding geven tot andere problemen. Deze behandelingen kunnen ook met een homeopathische begeleiding aangenamer en gerichter gebeuren. De structurele constitutie geeft, tijdens een orthodontische behandeling, belangrijke aanwijzingen over verwachtingspatronen, behandelingstijd en -snelheid, neiging tot recidief, stabiliteit enz.
Het mondkaakgebied
Groeistoornissen in het mondkaakgebied kunnen gunstig beïnvloed worden door homeopathische therapie.
Vele kinderen hebben een grote angst voor de behandeling bij de tandarts. Verschillende homeopathische remedies zijn effectief in het reduceren ervan op het moment zelf of op voorhand genomen. Een behandeling forceren heeft zeker geen enkele zin en leidt enkel tot het verlies van vertrouwen in de tandarts. Ook de ouders, zowel als de tandarts, mogen het kind niks wijsmaken. Hyperacute remedies (zoals Aconitum) kunnen op het moment zelf gegeven worden, andere (zoals Gelsemium) kunnen beter preventief genomen worden.
Het gebruik van fluortabletjes (zelfs al tijdens de zwangerschap) was gedurende een aantal jaar ‘evidence based’.
Fluor is echter een zeer toxische stof wanneer ze in overmaat aanwezig is in het lichaam. Zo beïnvloed fluor de werking van een groot aantal enzymen in negatieve zin.
Om die reden ben ik altijd een tegenstander geweest van die inname van supplementair fluor of de fluoridering van water. Ook al is er vermoedelijk bij een aantal kinderen een verhoogde cariësweerstand (moeilijk individueel na te gaan), toch weegt dit niet op tegen de metabolische verstoringen die het veroorzaakt, vooral bij kinderen met een reeds delicaat fluor metabolisme (fluorische constitutie). Fluorose kan zich manifesteren met bv. witte of bruine vlekken op het tandglazuur. Steeds voorzichtig met het gebruik van fluor, ook in tandpasta. Gelukkig is het gebruik van fluortabletten enkele jaren geleden verboden.
Bij een aanzienlijk aantal kinderen is de cariësgevoeligheid heel groot. Ook hier is het belangrijk zo snel mogelijk in te grijpen om verdere schade aan melkgebit en definitief gebit te voorkomen. Hierbij komen vooral minerale remedies voor om constitutioneel te behandelen.
Bij vergevorderde cariës is conserverend behandelen (vullen van melktanden) niet meer mogelijk. Het ontstaan van submucosa abcesjes met vorming van een kleine fistel is vaak het gevolg. Een groot kaakabces is eerder zeldzaam bij het melkgebit. Het juiste middel op het juiste moment kan heel veel leed besparen en de (chronische) infectie controleren.
Ik ben geen voorstander om die melktanden er zo maar uit te halen. Hoewel beweerd wordt dat deze chronische lokale infectueuze haarden een aantasting kunnen geven van de definitieve tand eronder heb ik in heel mijn loopbaan geen enkel geval daarvan gezien. Wat wel gebeurt, is veelal een versnelde doorbraak van de definitieve tand. De infectie verdwijnt spontaan bij het uitvallen van de melktand en de doorbraak van de definitieve tand.
Men kan deze lokale chronische infectie beschouwen als een, weliswaar pathologische, eliminatie van afvalstoffen (dikke darm problematiek, te veel koolhydraten, melk?).
Het geeft ook een belangrijke objectieve kijk op het kind en zijn/haar manier van reageren.
Wat er in de mond gebeurt, is een expressie van de totaliteit van het kind, van de algemene toestand. De houding en het gedrag van het kind is een bijkomende belangrijke informatiebron voor de keuze van een homeopathisch middel.
Zonder twijfel betekent de homeopathische benadering van mondproblemen bij kinderen een belangrijke meerwaarde zowel voor de tandarts als voor het kind. Jammer genoeg is het aantal tandartsen dat zich toelegt op homeopathie heel beperkt, zeker op unitaire homeopathie.
Idealiter zou er een goede samenwerking moeten zijn tussen de homeopathische tandarts en de homeopathische arts of pediater. Momenteel is dit veeleer een utopie, doch wie weet ooit…