Dossier | Immuniteit en vaccinaties
Deel 1
De werking van ons immuunsysteem
Het menselijk lichaam reageert anders op natuurlijke infecties dan op vaccinaties. In dat verschil kan een verklaring liggen voor de toename van chronische ziekten in onze cultuur. Hoe zit ons immuunsysteem, dat we met vaccinaties beïnvloeden, nu eigenlijk in elkaar?
Het menselijk organisme kan onderverdeeld worden in orgaansystemen. We kennen
- het hart- en vaatstelsel
- het ademhalingsstelsel
- de uitscheidingsorganen
- het spijsverteringsstelsel
- het voortplantingsstelsel
- het houding- en bewegingsapparaat
- de huid
De samenwerking van deze orgaanstelsels wordt georganiseerd vanuit drie regulariserende stelsels:
- het zenuwstelsel
- het hormoonstelsel
- het immuunsysteem
We onderscheiden hiermee drie niveaus:
- het organisme als geheel
- drie regelaars: zenuwstelsel, hormoonstelsel en
immuunsysteem, - de uitvoerders het hart- en vaatstelsel, de ademhaling,
enzovoort.
Lees het volledige dossier over
Lymphocyte B cell
Bruce Blausen - Creative commons license
Reguleren van binnen- en buitenwereld
We leven in wisselwerking met onze omgeving. We hebben lucht, voedsel én medemensen nodig. Daarom moeten we in staat zijn ons af te stemmen
op onze omgeving. Bovendien moeten we onze inwendige processen op orde houden.
Deze twee taken, het bewaren van onze balans te midden van omgevingsfactoren en het regelen van onze inwendige economie, worden tot stand gebracht door nauwe samenwerking tussen de drie regelaars.
Het zenuwstelsel kan, met behulp van onze zintuigen, reageren op omgevingsinvloeden. Het coördineert bijvoorbeeld onze motoriek als we moeten wegrennen (het animale zenuwstelsel), en de geleidelijk verlopende inwendige onderhouds- en herstelwerkzaamheden, zoals de spijsvertering (het
vegetatieve zenuwstelsel).
Het hormonale stelsel sluit aan bij de inwendige regulering en regelt bijvoorbeeld ons bloedsuikergehalte met het hormoon insuline.
Het immuunsysteem, onze afweer, richt zich op de regulering ten aanzien van de buitenwereld en heeft twee taken: het maakt onderscheid tussen wat
in de buitenwereld thuishoort en wat tot ons eigen organisme behoort, en het ruimt lichaamsvreemde binnendringers op.
Voor deze taken heeft het afweersysteem twee afdelingen ter beschikking:
- algemene afweer en
- specifieke afweer.
Een compleet schematisch overzicht van het menselijke ademhalingsstelsel. released into the public domain by its author Mariana Ruiz Villarreal
Algemene afweer bestaat uit de ontstekingsreactie en specifieke afweer uit de immuun respons. Zowel de algemene als de specifieke afweer hebben als actoren een aantal cellen (de cellulaire afweer) en een aantal chemische stoffen die in de lichaamsvloeistoffen opgelost zijn (de humorale afweer). Hiermee is het afweersysteem een tamelijk ingewikkeld geheel.
De bloedsomloop kun je gemakkelijk voorstellen als een pomp met buizen. Het ademhalingssysteem kan je vergelijken met een blaasbalg, maar het afweersysteem bestaat uit een aantal chemische stofjes en een stelletje cellen.
We bespreken ze in de volgende delen en hoofdstukken.
Lees deel 2 van Immuniteit en vaccinaties